IZMENE I DOPUNE PORESKIH ZAKONA
Narodna Skupština Republike Srbije je dana 09. decembra 2022. godine usvojila predlog izmena i dopuna seta poreskih zakona.
Detaljnije o izmenama navedenih zakona u nastavku teksta.
ZAKON O POREZIMA NA IMOVINU
Primena od 01.01.2023. godine
Umanjenje vrednosti (amortizacija) dograđenog objekata
Kod obveznika koji ne vodi poslovne knjige način umanjenja vrednosti dograđenog objekta, kad isti ne čini poseban deo tog objekta vrši se u visini:
- po kojoj bi se vrednost objekta umanjivala da nije dograđen – kad je korisna površina dela objekta pre dogradnje veća od korisne površine dograđenog dela
- po kojoj bi se umanjivala vrednost dograđenog dela da je posebni deo tog objekta – kad je korisna površina dela objekta pre dogradnje manja ili jednaka u odnosu na korisnu površinu dograđenog dela.
Garaža kao poslovni objekat
Garaža u kojoj se obavlja delatnosti smatra se poslovnim objektom i shodno oporezuje.
Evidentiranje zemljišta u poslovnim knjigama
Kad obveznik koji vodi poslovne knjige nije u knjigama evidentirao zemljište nad kojim ili pod kojim se nalazi objekat koji je evidentiran u njegovim poslovnim knjigama, za svrhe oporezivanja porezom na imovinu uvodi se zakonska pretpostavka da je zemljište evidentirano u poslovnim knjigama.
Nastanak poreske obaveze za nepokretnost kao buduće stvari
Poreska obaveza kod sticanja prava na nepokretnosti kao budućoj stvari nastaje nastupanjem ranijeg od sledećeg dana:
- dana upisa u katastar nekopretnosti
- dan primoredaje
Porez na nasleđe i poklon
Uvodi se novi predmet oporezivanja – pravo trajnog korišćenja parking mesta u otvorenom stambenom bloku ili stambenom kompleksu.
Nadležnost
Počev od 1. januara 2024. godine nadležnost za utvrđivanje i naplatu poreza na nasleđe i poklon i poreza na prenos apsolutnih prava prelazi na jedinice lokalne samouprave.
ZAKON O POREZU NA DODATU VREDNOST
Primena od 01.01.2023.
Vreme prometa električne energije
Prema novim pravilima, smatra se da je promet električne energije, koji vrši kupac-proizvođač za dalju prodaju preko prenosne mreže, i promet usluge preuzimanja električne energije u energetski sistem izvršen danom izdavanja računa.
Utvrđivanje poreske osnovice
Izmenom zakona preciznije se definiše pojam tržišne vrednosti. Tržišnom vrednošću se smatra ukupan iznos koji bi kupac dobra, odnosno primalac usluga platio u trenutku prometa nezavisnom dobavljaču za taj promet u Srbiji.
Ukoliko tržišna vrednost ne može da se odredi, ista se utvrđuje za slična dobra/usluge. Zatim, ukoliko se ne može utvrditi tržišna vrednost sličnih dobara/usluga, tržišnom vrednošću smatraće se:
- za promet dobara, iznos koji nije niži od nabavne cene tih ili sličnih dobara, a ako je ta cena nepoznata, ukupan iznos utvrđenih troškova u trenutku isporuke;
- za promet usluga, iznos koji nije niži od ukupnih utvrđenih troškova pruženih usluga.
Dodatno, izmenama Zakona o PDV propisano je i da poreska osnovica za promet dobara, odnosno usluga u zamenu za višenamenski vrednosni vaučer predstavlja naknada plaćena za taj vaučer, ukoliko je poznata, u suprotnom, osnovicu predstavlja novčana vrednost iskazana na tom vaučeru ili povezanoj dokumentaciji bez PDV-a.
Daljim izmenama Zakona o PDV u delu koji se odnosi na utvrđivanje poreske osnovice, propisano je da se kod prometa dobara, odnosno usluga uz naknadu između povezanih lica kada je naknada niža od tržišne vrednosti i kada sticalac nema pravo na odbitak prethodnog poreza u potpunosti za taj promet, poreskom osnovicom smatra tržišna vrednost tih dobara, odnosno usluga bez PDV. Takođe, Zakonom o PDV precizno se definiše šta se smatra povezanim licima.
Takođe, propisano je da osnovica za promet električne energije iz obnovljivih izvora koju snabdevač prodaje kupcu-proizvođaču predstavlja iznos naknade utvrđen u skladu sa zakonom kojim se uređuje korišćenje obnovljivih izvora energije bez PDV.
Uslovi za odbitak prethodnog poreza
Poreski obveznik može da ostvari pravo na odbitak prethodnog poreza po osnovu elektronske fakture koja je prihvaćena ili se smatra prihvaćenom u skladu sa zakonom kojim se uređuje elektronsko fakturisanje.
Pravo na odbitak po osnovu elektronske fakture prihvaćene najkasnije do isteka roka za predaju poreske prijave za poreski period u kojem je nastala poreska obaveza, poreski obveznik može da ostvari najranije za poreski period u kojem je poreska obaveza nastala, nezavisno od toga da li je elektronska faktura izdata na dan nastanka poreske obaveze ili posle tog dana.
Poreski punomoćnik
Od 1. januara 2023. strana lica koja vrše promet dobara koja su u postupku carinskog skladištenja u skladu sa carinskim propisima nemaju obavezu da se registruju za PDV i odrede poreskog punomoćnika u Srbiji.
ZAKON O POREZU NA DOHODAK GRAĐANA
Usvojenim Nacrtom, predviđene su određene izmene Zakona o porezu na dohodak građana, izvršena su usklađivanja iznosa i izvršena su preciziranja određenih članova.
Godišnji porez na dohodak građana
Jedna od većih usvojenim izmena, svakako je promena načina plaćanja godišnjeg poreza na dohodak građana. Naime, ranije se godišnji porez na dohodak građana plaćao na osnovu rešenja nadležnog poreskog organa. Usvojenim izmenama Zakona, godišnji porez će se plaćati samooprezivanjem. Obveznici će do zakonom predviđenog roka (15. maja) biti u obavezi da elektronskim putem podnesu poresku prijavu i plate godišni porez na dohodak građana, dok trenutno plaćanje vrše 15 dana od dana dobijanja rešenja nadležnog poreskog organa.
Propisano je da će prijave formirati, nadležni poreski organ na osnovu podataka iz službenih evidencija, i tako formirane prijave će postaviti na portal Poreske uprave najkasnije do 1. aprila godine, koja sledi godini za koju se utvrđuje godišnji porez.
Poreski obveznik je dužan da izvrši izmenu, odnosno dopunu poreske prijave ukoliko za tim ima potrebe i podnese je u elektronskom obliku preko portala Poreske uprave.
Ukoliko poreski obveznik to ne učini u zakonskom roku, Poreska uprave će podneti prijavu za to lice. Napominjemo da će u tom slučaju od trenutka podnošenja poreske prijave teći kamata za neblagovremeno plaćanje poreske obaveze.
Novi način oporezivanja prihoda tzv. freelensera
Počev od 01. januara 2023. godine fizička lica koja ostvaruju prihod po osnovu autorskih i srodnih prava ili ugovorenu naknadu za izvršeni rad iz inostranstva ili od lica koja nisu dužna da obračunaju i plate porez, odnosno ostvaruju prihode na koje se porez plaća samooporezivanjem imaju pravo da biraju između dve opcije oporezivanja.
Prva opcija oporezivanja prihoda frilensera:
Porez se plaća po stopi od 20% na poresku osnovicu koju čini bruto prihod ostvaren u kvartalu umanjen za normirane troškove u fiksnom iznosu od RSD 96.000.
Druga opcija oporezivanja prihoda frilensera:
Porez se plaća po stopi od 10% na poresku osnovicu koju čini bruto prihod ostvaren u kvartalu umanjen za zbir apsolutnog iznosa normiranih troškova od RSD 57.900 i relativnog iznosa normiranih troškova od 34% od bruto prihoda ostvarenog u kvartalu.
Prvo usklađivanje normiranih troškova u dinarskom iznosu od 57.900 RSD i 96.000 RSD godišnjim indeksom potrošačkih cena vršiće se u 2024. godini.
Poreska obaveza za prihode od ugovorene naknade po osnovu autorskih i srodnih prava i ugovorene naknade za izvršeni rad, počev od 01. januara 2023. godine utvrđuje se samooporezivanjem. Poreska prijava (Obrazac PP – OPO) se podnosi u roku od 30 dana od isteka kvartala u kojem su ti prihodi ostvareni:
- za I kvartal – poreska prijava se podnosi najkasnije do 30. aprila 2023.;
- za II kvartal - poreska prijava se podnosi najkasnije do 30. jula 2023.;
- za III kvartal - poreska prijava se podnosi najkasnije do 30. oktobra 2023.; i
- za IV kvartal - poreska prijava se podnosi najkasnije do 30. januara 2024.
Fizičko lice koje ostvaruje ugovorenu naknadu iz inostranstva ili od lica koje nije dužno da obračuna i plati porez i doprinose za obavezno socijalno osiguranje je dužno da u napred navedenim rokovima podnese poresku prijavu i plati obračunati porez.
Zarada
Predviđeno je povećanje neoporezivog iznosa zarade, sa 19.300,00 na 21.712,00 dinara.
Novonastanjeni obveznik
Usvojena je izmena člana 15v i to u pogledu uslova koje treba da ispuni fizičko lice da bi se smatralo novonastanjenim obveznikom, gde raniji uslovi više neće morati da budu ispunjeni kumulativno, već će biti dovoljno da bude ispunjen samo jedan od dva uslova.
Naime, novonastanjenim obveznikom će se smatrati obveznik koji u periodu od 24 meseca koji prethode danu zaključenja ugovora o radu sa kvalifikovanim poslodavcem, nije pretežno boravio na teritoriji Republike , ili u momentu zaključenja ugovora o radu sa kvalifikovanim poslodavcem ima manje od 40 godina života, a koji je u periodu od 12 meseci koji prethode zaključenju ugovora o radu sa kvalifikovanim poslodavcem pretežno boravio van teritorije Republike radi daljeg školovanja, odnosno stručnog usavršavanja.
Poreska olakšica za zapošljavanje novih lica
Predviđen je produžetak prava na povraćaj dela poreza na zaradu za novozaposlena lica, i to na isplaćenu zaradu zaključno sa 31. decembrom 2023. godine.
ZAKON O DOPRINOSIMA ZA OBAVEZNO SOCIJALNO OSIGURANJE
Izmenama zakona o doprinosima, koje su u primeni od 1. januara 2023. godine, predviđeno je smanjivanje stope doprinosa za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) sa 25% na 24%. U slučaju kada se doprinosi plaćaju iz osnovice i na osnovicu, stopa doprinosa za PIO na teret poslodavca smanjena je sa 11% na 10%, dok je stopa doprinosa za PIO na teret zaposlenog ostala nepromenjena 14%.
Dalje, predviđen je produžetak prava na povraćaj dela doprinosa za obavezno socijalno osiguranje na isplaćenu zaradu za novozaposlena lica do 31. decembra 2023. godine
Osnovicu za doprinose (PIO i zdravstveno osiguranje) za lica, koja prihode ostvaruju od ugovorene naknade od autorskih i srodnih prava i ugovorene naknade za izvršen rad (freelenseri), a koja plaćaju porez samooporezivanjem na oporezivi prihod koji čini bruto prihod ostvaren u kvartalu umanjen za normirane troškove u visini od RSD 57,900 uvećane za 34% bruto prihoda ostvarene u kvartalu, čini najmanje trostruki iznos najniže mesečne osnovice PIO doprinosa, odnosno najmanje trostruki iznos osnovice doprinosa za obavezno zdravstveno osiguranje.
Osnovica doprinosa za PIO za kvartal, za lica koja ostvaruju ugovorenu naknadu i koja porez plaćaju samooporezivanjem na oporezivi prihod koji čini bruto prihod ostvaren u kvartalu umanjen za normirane troškove u visini od RSD 57,900 uvećane za 34% bruto prihoda ostvarene u kvartalu, je najmanje trostruki iznos mesečne osnovice doprinosa koju čini iznos od 35% prosečne mesečne zarade u Republici isplaćene po zaposlenom u prethodnoj godini, prema objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike. Ukoliko je ovako utvrđena osnovica niža od oporezivog prihoda osnovica doprinosa za PIO je oporezivi prihod od ugovorene naknade.
Osnovica doprinosa za obavezno zdravstveno osiguranje za kvartal, za lica koja ostvaruju ugovorenu naknadu i koja porez plaćaju samooporezivanjem na oporezivi prihod koji čini bruto prihod ostvaren u kvartalu umanjen za normirane troškove u visini od RSD 57,900 uvećane za 34% bruto prihoda ostvarene u kvartalu, je najmanje trostruki iznos mesečne osnovice doprinosa koju čini iznos od 15% prosečne mesečne zarade u Republici isplaćene po zaposlenom u prethodnoj godini, prema objavljenom podatku republičkog organa nadležnog za poslove statistike. Ukoliko je ovako utvrđena osnovica niža od oporezivog prihoda osnovica doprinosa za zdravstveno osiguranje je oporezivi prihod od ugovorene naknade.
ZAKON O PORESKOM POSTUPKU I PORESKOJ ADMINISTRACIJI
Narodna skupština je 9. decembra 2022. godine donela Zakon o izmenama i dopunama Zakona o poreskom postupku i poreskoj administraciji, koji će stupiti na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Službenom glasniku Republike Srbije.
Izmenama je predviđeno da se prijava za godišnji porez na dohodak građana u buduće podnosi isključivo u elektronskom obliku.
Dalje, predviđeno je da poreski obveznik koji delatnost obavlja na prostoru održavanja manifestacija, a kome je doneto usmeno rešenje poreskog inspektora o oduzimanju robe ili privremenoj zabrani obavljanja delatnosti, jer je ocenio da je ugrožena naplata poreza, nema pravo da podnese primedbe u roku od dva dana od dana donošenja tog rešenja.
Takođe, Poreskom obvezniku kome su u toku poreske kontrole utvrđene nepravilnosti, a koji obavlja delatnost na prostoru održavanja manifestacija, uvodi se mera zabrane vršenja delatnosti za period trajanja te manifestacije.
Novim izmenama propisuju se dva nova poreska krivična dela:
- nedozvoljen promet opreme za fiskalizaciju i
- nedozvoljen promet računovodstvenih i drugih softvera,
Takođe, propisuje se da ukoliko odgovorno lice u pravnom licu, u roku od dve godine od dana pravosnažnosti osuđujuće presude (za nepodnošenje i neblagovremeno podnošenje poreske prijave, neobračunavanje, neplaćanje i neblagovremeno plaćanje poreza) učini isti prekršaj, može se, uz novčanu kaznu, izreći i zabrana vršenja određenih poslove u trajanju od šest meseci do tri godine.
Dalje, uvodi se postojanje Branioca po službenoj dužnosti, koga Poreska policija dodeljuje osumnjičenom koji nije obezbedio branioca, a koji se sumnjiči za učinjeno poresko krivično delo za koje je predviđena kazna zatvora od 8 godina ili teža kazna. Protiv rešenja o postavljanju branioca po službenoj dužnosti žalba nije dozvoljena.
Prijavite se da dobijate poslednje BDO vesti i publikacije
Please fill out the following form to access the download.